Vina Soave su dobila ime po istoimenom gradu utvrđenom u snažne srednjovekovne zidine, sa kulom na brdu pod kojim se nižu gusti redovi vinove loze. Soave se nalazi na istoku pokrajine Vićenca, u srcu regije Veneto – najvećem proizvođaču vina u Italiji, sa 19% ukupne nacionalne proizvodnje
Dominantna su bela vina, sa čak 75% proizvodnje. Dobijaju se kupažom sorte garganega koja čini osnov svih vina, sa minimalnih 70% dok preostalih 30% mogu biti Trebbiano di Soave ili Pinot bianco i Chardonnay. Soave i Chianti su prve zone u Italiji kojima je 1931. godine Kraljevskim dekretom priznat potencijal za proizvodnju finih vina. Tim dokumentom su definisane granice proizvodnih zona vina Soave, a koje se poklapaju sa propisima koji i danas važe za Soave Classico.
U izvoznoj ekspanziji italijanskih vina posle Drugog svetskog rata, velike industrijske vinarije podlegle su lakoj zaradi masovne prodaje i ne retko razblaživali svoja vina, hraneći glad američkih trgovaca za uvozom alkoholnih pića iz Evrope. Ovo je rezultiralo kratkoročnim padom interesovanja za Soave vina. Zahvaljujući trudu nekoliko manjih porodičnih vinarija, u poslednjih trideset godina, Soave doživljava pravu renesansu. Pažljiva selekcija garganega grožđa, smanjenje količina proizvodnje, ekološki tretman zemljišta i zasada, uz prihvataje najstrožijih propisa vrednovanja vina, Soave obnavlja svoj istorijski imidž i dobija DOC i DOCG kvalifikacije.
Klasifikacija italijanskih vina je od presudnog značaja, kako za definisanje kvaliteta i porekla vina, tako i za njegovo pozicioniranje na tržištu i pomoć konzumentima pri izboru. Ustanovljene su četiri osnovne oznake: Vino da Tavola – VDT – Stono vino; Indicazione Geografica Tipica – IGT – Tipična geografska oznaka; Denominazione di Origine Controllata – DOC – Kontrolisana oznaka porekla i Denominazione di Origine Controllata e Garantita – DOCG – Kontrolisana i garantovana oznaka porekla.
Vino da Tavola (VDT) – propisi za ova vina su fleksibilni, definišu boju, naziv proizvođača, bez obaveze navođenja berbe i sorte grožđa.
Indicazione Geografica Tipica (IGT) – ova klasifikacija zahteva informacije o geografskom poreklu, sorti grožđa i metode proizvodnje.
Denominazione di Origine Controllata (DOC) – na slučaju vina Soave, ova oznaka znači da je proizvedeno od minimalnih 70% garganega sorte, i maksimalnih 30% Trebbiano di Soave. Svo grožđe koje se koristi za DOC vino mora biti ubrano sa prinosom ne većim od 14 tona po hektaru, a vino mora imati minimalnu količinu alkohola od 10,5%. Većina ovih vina su suva, ali je dozvoljena proizvodnje penušavog, Prosseco vina.
Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG) – Soave Superiore DOCG ima minimalnih 70% garganege, grožđe se bere do maksimalnog prinosa od 10 tona po hektaru, sa minimalnom količinom alkohola u vinu od 11,5%. U okviru ove oznake, Soave imaju i slatka vina – Pasito Recioto stil. Za vinograde koji daju vina ove nomenklature, propisana je sadnja od najmanje 4.000 čokota po hektaru, sadnja po „espalier“ vertikalnom sistemu i eventualno „pergola“ horizontalnom sistemu za stare zasade. Soave DOCG se može prodavati tek nakon 1. septembra u godini posle berbe, i posle minimum tri meseca odležavanja u bocama. Vina koja su odležavala najmanje dve godine mogu biti označena sa – „Riserva“.
Ipak, ova priča ne bi bila potpuna bez vinskog termina „teroar“, kojim se opisuju sve prostorne karakteristike vinograda, ali i osobenosti regiona, kao i tradicija sadnje, uzgoja i branja vinove loze.
Da li je to što Soave vina čini tako kvalitetnim upravo – teroar Soave?
Svakako, najveće zasluge idu autohtonoj sorti garganega, kao i uslovima u kojima raste. Većina renomiranih proizvođača vina Soave koristi garganegu u 100% količini. Na relativno malom prostoru regije Soave dominira krečnjačko i vulkansko tlo. Ovo je zona praistorijskog mora 200 miliona godina starih naslaga, sa brdima vulkanskog porekla, bogatim mineralima (magnezijum, kalijum, fosfor). Visina uzgoja loze na severu Soave je oko 400 metara nadmorske visine sa krečnjačkim stenama, u nižim predelima, po brdima 200 metara visokim, gde dominira vulkansko zemljište, dok su doline pod snažnim uticajem magli od reke Po, koje stvara plesan na lozi. Bobice garganega grožđa, sorte kasnog zrenja, imaju tvrdu opnu koja podnosi vlagu bolje od drugih vrsta. Kasno sazrevanje, takođe omogućava raznolikost stilova i težine vina, od veoma svežeg i cvetnog, do bogatog slatkog nektara Recioto di Soave.
Soave, uprkos tome što ima dugu istoriju uzgoja loze, nije ostao zaglavljen u prošlosti. Nova generacija vinara prihvata moderne tehnike poštujući zakone očuvanja prirode, uz korišćenje tradicionalnih vrednosti. Ova posvećenost kvalitetu umesto kvantiteta, dovela je do nove generacije Soave vina koja su osobenog bukea, raznovrsnih ukusa i tražena na međunarodnoj sceni.
Soave ima više od 3.000 proizvođača, ali je naš izbor bila vinarija u centralnoj ulici grada Soave – Vinarija Coffele.
Tačno preko puta portala Duomo, kroz kameni lučni pasaž, ulazi se u vinsko carstvo brata i sestre, Alberta i Kijare Kofele. Dočekuje nas gotska fasada iz 17. veka, kao i prodavnica vina, degustaciona sala i duboki podrum. Višestruko nagrađivana vina Coffele, prenose priču o velikoj ljubavi Đovane Visko i Đuzepea Kofele. Đovana je u brak donela miraz od 25 hektara vinograda u zoni Soave Classico i stoletnu porodičnu tradiciju porodice Visko u uzgajanju vinove loze. Godine 1971. Đuzepe i Đovana osnivaju Coffele Estate, koju danas vode njihova deca. Alberto se brine o kompletnoj proizvodnji – od izbora zasada do punjenja boca. Đovana je direktor marketinga i prodaje, te se njenom zaslugom godišnje proda 130.000 boca vina, širom sveta.
Vina Coffele su okićena brojnim medaljama i priznanjima. Posebno su ponosni na 100% organsku proizvodnju, bez upotrebe herbicida. Uzgajaju pretežno Garganegu i u manjim količinama Trebbiano di Soave i Chardonnay. Vinogradi su izloženi suncu i povetarcu, okruženi stogodišnjim stablima maslina, trešanja i šuma. Đubrenje zemljišta je isključivo organsko – konjski stajnjak. Umesto traktora, koriste konje koji ne sabijaju zemlju, hrane se korovom i svakako ne prave buku kao traktor… To je potpuno jedinstvo sa prirodom.
U degustacionoj sali i prodavnici dominiraju porodične fotografije, brojna priznanja i plakete, antikvitetni predmeti za proizvodnju vina i veliki izbor arhivskih porodičnih vina. Na većini etiketa su oznake DOC i DOCG, što potvrđuje renome ove vinarije.
U razgovoru sa domaćinima, doznali smo da se Soave vina najbolje uparuju sa tradicionalnim jelima kao što su:
– Rižoto u kantini
Pirinač se kuva u bujonu, sa dodatkom putera i rendanog sira. Rižoto se sipa u tanjir sa jakim suvim belim Soave vinom i ne mešaju se, već se viljuškom zalogaj rižota umače u tečnost.
– Špageti ala vongole
Testenina se preliva sosom od vongola kuvanih u Soave vinu i začinima.
– Rižoto od pastrmki
Rižoto se pravi od pirinča, belog vina, putera, maslina, belog luka, ulja, peršuna, lovorovog lista, karanfilića, bibera u zrnu, cimeta, đumbira, muškatnog oraščića, aleve paprike i soli, sve kuvano u bujonu i vinu. Pastrmka se odvojeno dinsta u vodi sa lovorovim listom, peršunom i začinima.
Uz sva jela pije se naravno, vino Soave.
Tekst i foto: Branka Bošnjak
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, budite u toku sa novostima i zanimljivostima iz turizma i ugostiteljstva.
